روزنامه جامجم نوشت: شاید در هیچ جای دنیا افزایش قیمت سکه و طلا به اندازه ایران در اقتصاد و معیشت شهروندانش تاثیرگذار نباشد. دلیل این امر را میتوان نقش برجسته سکه و طلا در بازارهای مالی دانست، به گونهای که همواره این بازار یکی از بازارهای وسوسهانگیز برای حضور دارندگان منابع ریالی مازاد بوده و به نوعی میتوان آن را بازاری تعیینکننده برای قیمت سایر کالاهای موجود در بازار دانست.
ارز، طلا و بورس بازارهایی است که هر کدام از دیگری تاثیر گرفته و میزان رشد هر کدام از این بازارها گاهی به عنوان هدایتگر سایر بازارها ظاهر میشوند. البته این تاثیرپذیری و تاثیرگذاری مقدم و موخر داشته است؛ به طوری که هرگاه شاهد نوسانات نرخ ارز بودهایم این نوسان خیلی زود روی بازار سکه و طلا تاثیرگذاشته است.
تجربه تاریخی در اقتصاد ایران نشان میدهد افزایش نرخ ارز همواره رابطهای مستقیم با افزایش قیمت سکه و طلا داشته است، یعنی هر گاه نرخ ارز در ایران روندی افزایشی داشته قیمت سکه و طلا نیز با نسبتی ( متناسب با شرایط کشور) افزایش داشته است. اگر مقاطع زمانی سالهای 91-90 ، 97 و شرایط حاضر را به عنوان سه مقطع افزایش جهشی قیمت سکه و طلا در اقتصاد ایران در نظر بگیریم، خواهیم دید در هر سه مقطع زمانی ابتدا نرخ دلار افزایش یافته و سپس قیمت سکه و طلا با جهش مواجه شده است. لذا میتوان گفت دلیل اصلی افزایش قیمت طلا و سکه در شرایط فعلی افزایش نرخ دلار است که البته همزمانی آن با افزایش قیمت جهانی انس مزید بر علت شده و شدت این افزایش قیمت را بیشتر کرده است.
طلا، گوی سبقت را از بورس ربود
سال 98 در حالی به پایان رسید که بازار سرمایه رشدی حدود 180درصدی را تجربه کرد. این رشد در حالی بود که طلا و دلار در این سال به رشد 30درصدی بسنده کردند. اما در سال 99 و طی هفتههای گذشته بازار سکه و طلا نهتنها پا به پای بورس بالا آمده بلکه در روزهای اخیر گوی سبقت را از بازار سرمایه نیز ربوده است.
به طوری که دومین هفته تیرماه را میتوان هفتهای طلایی خواند. هفتهای که سکه وارد کانال 9میلیون تومانی شد و خیلی زود به سقف این کانال رسید. به طوری که بازار سکه در آخرین ساعات فعالیت خود در روز گذشته شاهد عبور قیمت سکه از مرز 10 میلیون تومان شد. افزایش قیمتی که این فلز گرانبها را در صدر پربازدهترینهای بازار هفته قرار داد. هر گرم طلای 18 عیار با ورود به کانال 900هزار تومان رکوردی تاریخی از خود بر جای گذاشته و قیمت 920هزار تومان را تثبیت کرد.
محمد کشتیآرای، نایب رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر درباره دلایل رکوردشکنی قیمت سکه و طلا گفت: روز گذشته در ساعاتی از روز قیمت سکه برای اولینبار در تاریخ به 10میلیون و 150هزار تومان رسید که البته دقایقی بعد با کاهشی چند 10هزارتومانی به حدود 10میلیون و 70هزارتومان کاهش یافت. این در حالی است که در روز گذشته به دلیل تعطیلی بازارهای جهانی قیمت جهانی انس تغییری نداشته و تمام افزایش قیمت رخ داده در روز گذشته مربوط به عوامل داخلی بازار بوده است. وی ادامه داد: در روزهای اخیر بازار سکه و طلا با افزایش تقاضای خرید مواجه بوده است، ضمن اینکه قیمت ارز نیز در هفتههای اخیر روندی افزایشی را تجربه کرده است. به طوری که قیمت هر سکه بهار آزادی در اولین روز هفتهجاری نسبت به آخرین روز هفته گذشته حدود 350 هزار تومان افزایش داشته است؛ افزایشی که کاملا تحتتاثیر عوامل داخلی و بدون توجه به قیمت انس جهانی طلا بوده است.
کشتی آرای افزایش تقاضا و افزایش نرخ ارز را دو دلیل اصلی این افزایش قیمت دانسته و معتقد است: متاسفانه اخبار و مسائل سیاسی، مسائل اقتصادی را تحتتاثیر قرار داده به طوری که الان قیمت هر سکه بهار آزادی چیزی حدود یک میلیون تومان حباب داشته و قیمت واقعی سکه 9 میلیون تومان است.
نایب رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر در ادامه درباره پیشبینی قیمت سکه و طلا اظهار کرد: بازار طلا برای یک روز و یک هفته که هیچ حتی برای یکساعت دیگر نیز قابل پیشبینی نیست. اما با بررسی تاریخی قیمت سکه و طلا کاملا مشخص است هرگاه قیمت دلار افزایش داشته قیمت سکه و طلا نیز متناسب با آن شاهد افزایش قیمت بوده است. به طوریکه با افزایش قیمت دلار قیمت سکه و طلا نیز افزایش داشته و با کاهش قیمت دلار نیز قیمت سکه و طلا کاهش مییابد.
تقاضای بازار به سمت سکه است
کشتی آرای با بیان این نکته که عمده تقاضای بازار به سمت خرید سکه و طلای آب شده است گفت: در حال حاضر قیمت هر گرم طلا در بازار واقعی است و ما شاهد حباب در قیمت طلا نیستیم اما قیمت سکه دارای حباب یک میلیون تومانی است که عمده دلیل آن افزایش تقاضا برای خرید سکه است به طوری که مصنوعات طلا خریدار چندانی نداشته و عمده افراد به دنبال خرید سکه و طلای آب شده هستند.
این فعال صنفی درباره دلایل این موضوع گفت: خرید و فروش سکه اجرت ساخت و مالیات ندارد برای همین هجوم نقدینگی برای خرید سکه و طلای خام و تبدیل آن به سرمایه بیشتر است ضمن اینکه قابلیت نقدشوندگی سکه نسبت به مصنوعات طلا بسیار بیشتر است.
ارتباط افزایش نرخ دلار با قیمت سکه و طلا زمانی مشخص میشود که بدانیم افزایش قیمت سکه در بازه زمانی 90تا91 و طی سالهای 97 به بعد با افزایش شدید مواجه شده که در هر دو مقطع نرخ ارز شاهد جهش بوده است. به طوری که در سالهای 91- 90 آغاز جهش ارزی و افزایش سه برابری نرخ ارز و مقطع زمانی 97 خروج دلار از کانال 3هزار تومان و حرکت نرخ ارز به کانال بیش از 17هزار تومان بود.
چگونه میتوان فهمید قیمت سکه حباب دارد؟
هر انس طلا چیزی حدود 32 گرم و هر سکه بهار آزادی چیزی حدود هشت گرم وزن دارد. به عبارتی با هر انس طلا میتوان چهار سکه تهیه کرد.
اگر قیمت انس جهانی طلا را 1775 دلار بدانیم بر این اساس برای ساخت هر سکه چیزی حدود 443 دلار هزینه خام طلای مصرف شده در این سکه خواهد داشت. حالا با فرض دلار 20 هزار تومانی چیزی حدود 8 میلیون و 800 هزار تومان طلا برای تولید یک سکه مصرف شده است.
این رقم به علاوه هزینههای معمول برای ضرب سکه قیمت بدون حباب هر سکه به شمار می رود.
مرتضی افقه، عضو هیات علمی دانشگاه چمران (تیرماه 99)
قیمت سکه و ارز حبابی نیست و تحت تاثیر واقعیتهای موجود در بازار رخ داده است. بانک مرکزی منفعل است و نمیتواند بر بازار اثر بگذارد.
حسین راغفر، اقتصاددان و عضو، هیات علمی دانشگاه الزهرا ،( تیرماه 99)
عملا یک بانک در ماههای اخیر اقدام به خرید سکه با اختلاف 500 تا 700 هزار تومان در بازار آتی میکرد که امروز باعث افزایش قیمت سکه شده است.
علی ماجدی، معاون اسبق وزارت اقتصاد، (خردادماه 99)
همواره قیمت هر بازار روی قیمت بازارهای دیگر تاثیر میگذارد. همین الان هم ارز و سکه با وقفه خیلی کمی اثر افزایشی قیمتی بورس را نشان دادند و روند صعودی به خود گرفتند.